Montreal Byzantine Choir
(VIDEO)
Archon Protopsaltis of North and South America
kyr Matthaios
ANDREOU
(+1998)
Archon Archon Protopsaltis of
Canada
kyr Konstantinos
LAGOUROS
(photos generously provided by his student, kyr Nikolaos
Giannou)
YOUTUBE VIDEO
Director : kyr Matthaios ANDREOU
Montreal, 1992
http://www.youtube.com/watch?v=e2LTUh7p-10
more recordings HERE
Comments concerning the video by Dr Nikolaos Giannoukakis
(Prof.,
University of Pittsburgh Medical
School)
(in transliterated Greek)
Loipon, ligo gia
ton Byzantino Xoro tou
H idea gia ton Xoro arxhse apo
ton Kwsta Lagouro, nyn Arxonta A'Psalth
Ieras Mhtropolews Kanada, mathith kyriws tou Antwniou
Syrka, alla kai tou Alexh
Margaritopoulou, kai tou Petrou Manea.
Gia 15 sxedon xronia synepsalle
me ton makarith Giwrgo Syrka, enw synergasthke
me Giwrgo Syrka kai ton Xatzhmarko stis byzantinomousikes ekpompes tou RS twn Enoplwn Dynamewn
thn epoxh tou 60-67. O Lagouros egkatastathike sto
To 1975, o Lagouros ekane protash ston
Mathio na
katartistei enas polymelhs byzantinos xoros mias kai
yphrxan arketes ikanes "voithitikes" fwnes sta Analogia
twn triwn kyriwn enoriwn ths epoxhs keinhs
sto
Erxomastai sto
1990. Keinh thn
epoxh, kai oi dyo evgalan
ikanotatous mousikous mathites, kai me thn symmetoxh tessarwn
poly kala kathrtismenwn ierewn, anaviwse o xoros. Etsi loipon, me xorarxh
ton Mathio kai omilith-eishghth ton Lagouro, eginan apo to 1990-1995 pente megales parousiaseis
kai mia videoskophsh
to 92. Fantazomai pws
o Mathios hxografhse kai merikes proves.....
Ton Mathio ton xasame to 1998. Proswpika eimai pepeismenos o,ti xathike
enas apo tou POLY LIGOUS pou gnwrizan th byzantinh
mouskh se VATHOS kai thewritiko kai ektelestiko. O anthrwpos htan mia eyfyia
kai asteireyth phgh gnwshs kai
osoi ton eixame filo emploutisthkame. Aystyros?
Loipon, h lista me ta istorika melh
(toulaxiston osa
thymamai):
Iereis:
Gewrgios Saitanhs (mia kataplhktikh EYFYIA se ektelesh, yfos, eystrofia....ANEPANALHPTOS)
Panagiwths Salatellhs (aristos kai melwdikotatos
mousikos, prwhn A'Psaltis Agiou Gewrgiou Karytsiou Athinwn otan htan
laikos)
Vasileios Tsaprailhs
Dhmhtrios Gianniou (gampros tou Mathiou
kai gios tou papa Louka Giannou stous Mytilinious
Samou-o papa Loukas einai KATAPLHKTIKOS kai ARISTOS mousikos kai ektelesths)
Nikolaos Andreou (adelfos tou makarith
kai ikanotatos mousikos)
Psaltes kai voithoi:
Panagioths Karampelas (+2009)
Giannhs Tsamparlidhs
Athanasios Tziras
Giwrgos Antwniadhs
Eyaggelos Vogiatzhs
Athanasios Kouriampalhs
Fwths Mitsopoulos
Nikos Nikolaou
Eyaggelos Tzikhs
Eyaggelos Spyrou
Eyaggelos Sigounhs
Giannhs Giantsoulhs
Giannhs Siganos
Dhmhtrios Roushs
Nikos Poulopoulos
Giannhs Salatellhs
Giwrgos Mammhs (nyn hgoumenos Iwshf
ths IM sto
Panagiwths Pavlakos (nyn iereas)
Alexandros Mammhs
Giwrgos (o psilos kai koumparos tou
Mathiou....)
Evaggelos Xasiwths
Andreas Krilhs
Andreas Serlis
Kwstas Gkolfinopoulos
Basilhs Kozaniths
Gerasimos (to epitheto den to thymamai)-kai o monos alhthinos katarthsmenos plhrhs mathiths tou Mathiou
sto
kai na mhn
xehname ta moustakia mas (tote pou ta eixa
telos pantwn), Nikos Giannoukakhs
Ayta gia ta istorika melh.
H videoskophsh egine ston IN tou
Eyaggelismou ths Theotokou,
Biography (from
book by Oikonomou)
Ανδρέου Ματθαίος (Μαθιός'). Διακεκριμένος Καλλίφωνος Πρωτοψάλτης, μουσικοδιδάσκαλος, μελοποιός και χοράρχης στο Μόντρεαλ τον Καναδά. Γεννήθηκε στη Σάμο το 1930 και σε νεαρή ηλικία μαθήτευσε κοντά στον Δημήτριο Ζαμπούνη από τον οποίο μυήθηκε στην ψαλτική τέχνη. Το 1945 έρχεται στο Βαθύ της Σάμου και γνωρίζεται με τον περίφημο Εμμ. Βαμβουδάκη, στον οποίο μαθήτευσε μέχρι το 1950 και ο οποίος του δίδαξε Βυζαντινή. Ευρωπαϊκή και Αραβική μουσική. Τον μύησε στο ύφος και στα σημεία ποιότητας, στηνιστορική ορθογραφία της Βυζ. μουσικής. Η γνωριμία του Ανδρέου με τον μεγάλο Σαμιώτη Πρωτοψάλτη Βαμβουδάκη ήταν καθοριστική για τη μετέπειτα ζωή του. Σφράγισε τα μουσικά του βήματα. Τον επηρέασε βαθύτατα και τον προσδιόρισε. Από πολλούς θεωρείται ως ο πιστότερος, γνησιότερος και αυθεντικότερος μαθητής, συνεχιστής και διάδοχος του. Έψαλε μαζί με το δάσκαλο του στον Ι. Ναό της Παναγίας στο Άνω Βαθύ και στον Ι. Ναό Αγίου Νικολάου, Μητρόπολη της Πόλεως Σάμου, ως Ααμπαδάριός του. καθώς και στο Καρλόβασι. Από το Μάρτιο του 1951 έως το 1954. ο Μ. Ανδρέου, ψάλλει στον Ι. Ναό Αγίας Ζοόνης Κπτψέλης. Μαζί με το Πτυχίο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, λαμβάνει το «Πτυχίο» Ιεροψάλτη από το Εθνικό Ωδείο. Δάσκαλος του υπήρξε ο Σπυρ. Καψάσκης. Την περίοδο 1954-60 επανέρχεται στη Σάμο και ψάλλει στον Ι. Ναό Παναγίας Καρλοβασίου και ως Προποψάλτης στον Ι. Μητροπολιτικό Ναό Κοίμησης Θεοτόκου Καρλοβασίου. Παράλληλα παρουσιάζει πλούσια δραστηριότητα ως Χοράρχης και μελοποιός. Από το 1961 εγκαθίσταται στο Μόντρεαλ του Καναδά και από τότε μέχρι σήμερα ψάλλει ως Πρωτοψάλτης και Χοράρχης στον Ι. Καθεδρικό Ναό του Αγίου Γεοοργίου. Οργανώνει Τετράφωνη μικτή Χορωδία κατά το σύστημα του Παναγίου Τάφου της Σχολής των Ιεροσολύμων, όπως είχε διδαχθεί από τον Βαμβουδάκη, καθ(ός και Βυζαντινή Χορωδία, αναπτύσσοντας αξιόλογη δραστηριότητα με οργανώσεις συναυλκύν και ποικίλων μουσικοφιλολογικών συνάξεων, συνεργαζόμενος, πολλές φορές, κατά θαυμαστό τρόπο, με τον διακεκριμένο Πρωτοψάλτη στην ίδια πόλη του Καναδά και Καθηγητή Κων. Ααγούρο. προσφέροντας έτσι πολύτιμο έργο στη διατήρηση, προβολή και διάδοση της Εκκλησιαστικής μας μουσικής στην ομογένεια του Καναδά. Αναλαμβάνει επίσης δάσκαλος και Διευθυντής του μεγάλου ημερήσιου Σχολείου «ΣΩΚΡΑΤΗΣ» της Ελληνικής Κοινότητας Μόντρεαλ. Στο Σχολείο αυτό δημιουργεί μία υπέροχη Παιδική Χορςοδία με 150 μέλη. Η φήμη του απλώνεται σε ολόκληρη την Αμερική. Χειροθετείται από τον Αρχιεπίσκοπο Β. και Ν. Αμερικής Ιάκωβο «Αρχων Πρωτοψάλτης Β. και Ν. Αμερικής». Ασχολήθηκε επίσης και με τη μελοποιία. Μελοποίησε Σχολικά τραγούδια, το «Απάνθισμα σχολικών μελωδιών». Έγραψε Βυζαντινούς ύμνους με τον τίτλο: «Ασμα Καινόν». Επίσης έχει γράψει Ανοιξαντάρια σε ήχο Πλ. Α', Όρθρο, Αειτουργία. Δοξολογία, Καλλοφωνικούς Ειρμούς, Τριώδιο, Μ. Εβδομάδα, Εορτολόγιο, Δοοδεκαή-μερο και Πεντηκοστάριο. Διαθέτει αξιοθαύμαστη άνεση στη σύνθεση Ύμνων Βυζ. Μουσικής. Μάθημα του (Λειτουργικά) συμπεριέλαβε ο Χαρ. Ταλιαδ(όρος στην επανέκδοση του Βιβλίου του, «Θ. Λειτουργία».
Ο Μαθιός Ανδρέου είναι ένας αληθινός δάσκαλος. Έχει μέσα στο αίμα του τη μουσική, όπως τη διδάχτηκε από το Βαμβουδάκη και θείορεί ως ύψιστο χρέος του τη Μουσική αυτή να τη διδάσκει, να τη μεταλαμπαδεύει και σε άλλους. Σήμερα διαμένει μόνιμα στο Μόντρεαλ του Καναδά όπου συνεχίζει ακούραστα και με πολύ ζήλο. να εργάζεται και να πλουτίζει το μουσικό του έργο.
GKM: he passed away during the Christmas period of
1998, after a long fight against ORL cancer.
His beloved wife joined him one year later.
Περι Ματθαιου
Ανδρεου και
ΓΚΜ
Τον πρωτο
εγνωρισα οταν
ημουν 1η
δημοτικου εις
το σχολειον
Σωκρατης == ητο
διδασκαλος μας
μουσικης
Υστερoν,
συνεψαλλα μαζι
του της
Παναγιας ενα
ετος αργοτερα == με
επηρε διπλα
του δια τις
προβες της
τριφωνου χορωδιας,
και εκαθησα
δεξια του εις
τον αναλογιον
την επωμενην
ημεραν ==
μουσικα δεν
εγνωρισα τοτε ==
τα αρχησα
καποιους μηνες
αργοτερα == εις
το χερουβικον,
ειχα παρη πολυ
θαρρος, και
ελεγα #α# #α# #ε# #ε# οπως
να ταν == μου
εκαμνε σιγα
νοημα να λεγω
#πιο μαλακα# = μου
το επανελαβε
και δευτεραν
φορα . εν δε τη
τριτη, εκαμνεν
αποτομoν
κινησιν δια
της χειρος ==
κοντεψα να
μεινω απο
καρδια == ηθελα
να ανοιξη η γης
και να εξαφανισθω
== Μετα το περας
της ακολουθειας,
ο
νεοχειροτονηθης
επισκοπος και
νυν Μητροπολιτης
Καναδα
Σωτηριος με
ηρωτησεν εαν
ηθελα να μαθω
ψαλτικην ==
υστερον
θετικης
απαντησεως
μου, εκαμνεν
επισημον
αιτησιν προς
τον Αρχοντα
ενωπιον μου, ο
οποιος και μου
επροτεινε να
πηγαινω εις
τον Καθεδρικον
ναον ==
αυτοκινητον
δεν ειχαμε, αι
αποστασεις ητο
μακρυνες και ο
πατερας μου
αρνηθηκε να
μου δωσει αδεια
Δεν
επαυσα να ζητω
απο τον Θεον να
ευρω διδασκαλον,
και καποιο
διαστημα
αργοτερα, της
Παναγιας και
παλιν, με το
παλαιον
εορτολογιον,
μου εφανερωσε τον
Πρωτοκανοναρχον
Τσολακιδην
Συνεψαλλα
με τον Αρχοντα
Ματθαιον
Ανδρεου καποια
χρονια
αργοτερα, οταν
ειχα πια
ολοκληρωσει
την βασικην
μαθησιν ==
Πανυγηρικος
εσπερινος
γινεται, οποτε
τυγχανει, εις
τον εσπερινον
της Αγαπης
μετα της
εορτης του Αγιου
Γεωργιου =
καθεδρικος
ναος
Εκρατουσα
καποτε ισον,
αλλα μου αρεσε
την εποχην εκεινην
να καμνω
πολλες αλλαγες
= και μου ειπε
εις τα
ανοιξανταρια =
οχι τριτεσς
οχι τριτες ==
μια, δυο
υστερον,
επαρετηθη ο
ανθρωπος (εαν
και ειχα ελλατωση
τον αριθμον...) ==
χρονια
αργοτερα ειπε
εις τον
αδελφικον μου
φιλον Νικολαον
Παντελοπουλον,
τελευταιον και
σιγουρα απο
τους
σπουδαιωτερους
μαθητες του
(μου ειχε
εκμυστευθει ο
Αρχοντας == #Ο
Νικολακης
ειναι ο πιο
διαβασμενος
απο ολους σας°#==
του ειπεν, λεγω,
ο Αρχοντας, του
Νικολαου ==
#Καλος ο
Γιωργακης,
χρυσο παιδι,
αλλα τι να το καμνωμεν,
μου εχαλασε
την κασσεταν!#
(διοτι ειχεν
ηχογραφηση
τοτες ==
ειμασταν
σχεδον 25 ατομα
εις το αναλογιον)
Το 1990, ενα
Σαββατον,
επηγαμε τα
παιδια του
σχολειου οπου
εδιδασκα
θρησκευτικα,
εις τον
Καθεδρικον
Ναον. Πηρα
ευχην απο τον π
Παναγιωτην
(προην
πρεσβυτερος
εις την
Κοιμησιν, οπου
εκαμνα τα
πρωτα βηματα
μου εις το
αναλογιον) και
επερημενα εις
την Ανατολικην
πυλην της
εξοδον του Αρχοντα
== ομως, μου
ανοιξε την
πορταν και μου
ειπε == πηγαινε ==
θα καθησω εδω,
να σε ακουσω ==
επεμεινα οτι
δεν αξιζε, οτι
επρεπε να ελθη,
δια να
επωφεληθω κι
εγω == πηγαινε,
πηγαινε Μετα
το περας, μου
ειπε = ΝΟΜΙΖΩ ==
παντοτες ελεγε
ΝΟΜΙΖΩ == ΝΟΜΙΖΩ,
λοιπον, οτι
πρεπει να σταματησεις
την μιμησιν
του διδασκαλου
σου, και να
προσπαθησεις
να ευρεις την
προσωπικην σου
ισορροπιαν ==
ειναι καιρος.
Καποιαν
αλλην ημεραν
με εβαλε να του
παραλλαγισω =
ανοιξε τυχαιος
το βιβλιο εις
τον πολυελεον
Επι τον
ποταμον ==
Εκαμνα 5
στιχους ==
αρχισα και το
Δοξα #Μπραβο!
Πολυ καλα. Παντοτε
παραλλαγη.
Χωρις
παραλλαγη, ΔΕΝ
γινεται ψαλσιμο.
Παντοτε να
παραλλαγηζεις#.
Και οντως. το
συνεχιζω.
Υστερον,
χαριν εις την
συμβουλην του,
επειραματησα
καπως με το
#Στανιτσιστικον#
στυλ, και
χρονια αργοτερα,
εις την
Γαλλιαν,
επανηλθα εις
το Ιακωβιτικον
==
Οποτε
επεστρεφα
Μοντρεαλ,
επηγαινα να
τον ευρω == Μου
επετρεψε να
φωτοτυπισω ΟΛΑ
τα εργα του ==
αντιγραφα εχει
και ο
Παντελοπουλος,
σιγουρα ισως
και ο Γιαννουκακης==το
ονειρο του
ηταν να τα
εκτυπωσει == θα
γινει και αυτο,
τωρα οπου
εχωμεν την
πρεπουσαν
τεχνολογιαν
Εις μιαν
προηγιασμενην,
οπου τον
ακολουθουσα
ματα προσοχης
και δεους, μου
ειπε, εις το
τελος της ακολουθειας,
το τεταρτο
#Μπραβο# == το
πρωτο ητο εις
το Δημοτικον
σχολειον, και
το δευτερον
εις τον εσπερινον
της Παναγιας
ενα ετος
αργοτερα == Το
τριτον εις την
παραλλαγην του
Επι τον
ποταμον.
#Μπραβο#, μου
ειπε #ετσι μα
μεινης ΤΑΠΕΙΝΟΣ,
και θα φτασεις
μακρυα# == βεβαια,
δεν ηδυνατο να
προβλεψει την
καταντια της
ψαλτικης και
τον αγωνα οπου
καμνωμεν
εναντι
ΑΙΡΕΣΕΩΝ
Το οτι
συνεψαλλα
ορισμενες
φορες μαζι του
και οτι ειχαμε
ενδιαφερουσες
συζητησεις, και
οτι μου ειπε
και Μπραβο ΔΕΝ
εννοει οτι με
θεωρουσε και
μαθητην του == Σε
τετοια θεματα,
ητο ξεκαθαρος ==
ο Γιαννου και ο
Παντελοπουλος
ηταν μαθητες
του, μου το ειπε
ο ιδιος με υπερυφανεια.
ΔΕΝ μου εδωσε
το δικαιωμα να
διεκδικισω τοιαυτην
τιμην.
1997 Αγαπης =
συνεψαλλα μαζι
του, παντοτε
εις το δεξιον
μερος ==
ειμασταν τρεις
= Ο Ματτθαιος, ο
Ευαγγελος κι
εγω ==
Μιαν ωραν
προ της
ακολουθειας,
τον ειδα να
παραλλαγιζει
σχεδον ψιθηριςοντας
εις το
γραφειον του
ιερεως, και
ηρωτησα αυτον
#διατι καμνετε
προβαν
ολοκληρον την
ακολουθειαν ==
εσεις δεν τα
εχετα γραψε;# ==
απαντησις #δεν
εχει σημασιαν
εαν το εγραψα ο
ιδιος. Πρωτον,
που να τα θυμαται
ολα
κανεις. Δευτεροσ,
αλλα και
σπουδαιωτερον,
η παραλλαγη
ειναι το
θεμελιον της
ψαλτικης == παντοτε
πρεπει να
παραλλαγιζει
κανεις. Ετσι
λοιπον;#
Οι
κληρικοι ητο
αρκετοι την
ημεραν
εκεινην== τελος,
ο πατηρ
Γεωργιος
Σαϊτανης του
ειπε, οταν
παραπονεθηκε
οταν δεν ηλθαν
οι υπολοιποι
ψαλτες == #δεν
πειραζει, ηταν
καλυτερα απο
ολες τις
περασμενες πανυγηρεις,
πιο λιτα και
πιο σοβαρα#
=Ολοκληρος η ηχογραφησις
της υπεροχης
αυτης
ακολουθειας
υπαρχει εις το
Μοντρεαλ
Ψαλτικη =
ακουγεται να
εκφωνει ο
θειος το,
μακαριστος
πατηρ Κ
Σαλαμης ==
σχεδον 100 ετων την
εποχην
εκεινην, και
αλλοι
αξιολογοι
ιερεις.
Εζητησα
του Αρχοντα
την αδειαν να
καμνω αντιγραφον
της
ακολουθειςα =
μου απηντησε =
#Κρατησε το# == τον
ερωτησα
#θελετε να μου
γραψετε κατι,
καποιαν αφιερωσιν,
παρακαλω... δια
ενθυμιο;#
Εκεινη
την εποχη επασχε
απο καρκινο,
αλλα δεν το
εγνωριζα ==
καπως επληγωθηκε,
επηρε το
εγγραφο και
μου εβαλε μια
#τζιφραν# εις το
εξωφυλλον... το
εχω εδω διπλα
μου ==Καθαρη γραφη
ως
γραμματοσειρα,
αρκετα
κλασσικη ως
ορθογραφια.
Ητο
ανθρωπος της
λεπτομερειας,
αυστηρος,
λιτος εις τας
κινησεις του
και ιδιαιτερως
εις τον λογον === η
διπλωματια
παντος, ειχε τα
ορια της, και
ελεγε οτι ειχε
να ειπει.
Τον ξανα
ειδα εις τον
τελευταιον
ασπασμον της
κηδειας του,
Χριστουγεννα
καιρος, καποια
χρονια αργοτερα.
Ασπαστικα και
την χειραν της
χηρας συζηγου
του,
ευχαριστωντας
την δια την
τιμην οπου μου
ειχε καμνει ο
συζηγος της ολα
αυτα τα χρονια.
Εκοιμηθη και
εκεινη ενα
ετος αργοτερα.
Ο Θεος να
τους
αναπαυσει.
Γεωργιος
Κ Μιχαλακης
===========================================