ΤΗ Ζ' ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΗΝΟΣ

Μνήμη τού εν ουρανώ φανέντος σημείου τού Τιμίου Σταυρού, ώρα τρίτη τής ημέρας, επί Κωνσταντίου Βασιλέως, υιού Κωνσταντίνου τού Μεγάλου.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ

Εις τό Κυριε εκέκραξα, ψάλλομεν Στιχηρά Προσόμοια τής Εορτής γ' καί τού Τιμίου Σταυρού γ'.

Στιχηρά τού τιμίου Σταυρού

Hχος δ'

Ο εξ υψίστου κληθείς

Σήμερον χαίρει πιστών πληθύς η θεία, φαίνει γάρ ουράνιος Σταυρός εν πέρασι, λάμπει αιθήρ φώς απρόσιτον, αήρ αυγάζει, καί γής τό πρόσωπον ωραϊζεται, μέλπει θείοις άσμασιν η Εκκλησία Χριστού, σέβει τιμώσα τόν άνωθεν, αυτήν φρουρούντα, Σταυρόν τόν θείον καί υπερθαύμαστον, ού τή δυνάμει κραταιούμενοι, τώ Δεσπότη προσέλθωμεν κράζοντες, ειρηνεύσαι τόν κόσμον, καί φωτίσαι τάς ψυχάς ημών.

Τιμιωτάτη ως κλίμαξ καθωράθη, σήμερον ο πάντιμος Σταυρός καί ένδοξος, από τής γής πρός ουράνια, μετάγων πίστει, τούς αδιστάκτω τούτον γεραίροντας, Χαίρει έθνη άπαντα, θερμώς προστρέχοντα, τώ βαπτισμώ καί αγάλλεται καί Εκκλησίας, νυμφοστολείται μορφή η ένθεος, όν γάρ συγκρύπτειν εγκατέσπευδον, Ιουδαίοι εξ ύψους αιθέριος, καταυγάζει καί σώζει, τούς πιστώς αυτώ προστρέχοντας.

Αγαλλιάσθω η κτίσις καί σκιρτάτω, σήμερον γάρ ήστραψε Σταυρός εν πέρασιν, εξ ουρανού τά επίγεια, καταφωτίζων καί συνημμένα δεικνύς τά άμικτα, Σήμερον συγχαίρουσι χοροίς Αγγέλων βροτοί, τό γάρ διείργον μεσότοιχον, Σταυρώ ηρμένον, εις έν τά πάντα σαφώς συνήγαγεν, όθεν προλάμπων υπέρ ήλιον, πάσαν κτίσιν φαιδρύνει τή χάριτι, καί λαμπρύνει καί σώζει, τούς πιστώς αυτόν γεραίροντας.

Δόξα... Ήχος πλ. β'

Ανήγγειλαν οι ουρανοί τήν δόξαν σου Κύριε, τό φοβερόν τού Σταυρού σου σημείον, καί η γή άπασα μετά φόβου προσεκύνησεν, ημείς δέ δοξολογούντες, ευχαρίστως σοι βοώμεν, Θεός ών απαθής, σαρκί παθείν δι' ημάς, εκουσίως κατεδέξω, διό σώσον λαόν, όν περιεποιήσω οικείω αίματι.

Καί νύν... Τής Εορτής

Εις τόν Στίχον, Στιχηρά τής Εορτής.

Απολυτίκιον τού Σταυρού

Ήχος α'

Τού Σταυρού σου ο τύπος νύν υπέρ ήλιον έλαμψεν, όνπερ εξ όρους αγίου, τόπω Κρανίου εφήπλωσας, καί τήν εν αυτώ σου Σώτερ ισχύν ετράνωσας, διά τούτου κρατύνας καί τούς πιστούς Βασιλείς ημών, ούς καί περίσωζε διαπαντός εν ειρήνη, πρεσβείαις τής Θεοτόκου Χριστέ ο Θεός, καί σώσον ημάς.

Καί τής Εορτής

Τά λοιπά, ως σύνηθες, καί Απολυσις.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Μετά τήν συνήθη Στιχολογίαν, Καθίσματα τής Εορτής, οι Κανόνες τής Εορτής, καί τού τιμίου Σταυρού.

Ο Κανων τού Σταυρού

Ιωάννου Μοναχού

Ωδή α' Ήχος δ'

Άρματα Φαραώ

Έφανας επί γής, τάς ακτίνας τού Σταυρού, εν ώ τόν διάβολον καταβαλών, τών ανθρώπων έσωσας, τό γένος Κύριε, διό υμνούμεν τήν δόξαν σου.

Γεύσεως απειθούς, τώ Σταυρω ο Λυτρωτής, έλυσε τό δέλεαρ, τή τού Πατρός ευδοκία, Άσωμεν αυτώ άσμα καινόν, ότι ενδόξως δεδόξασται.

Σκήπτρον νικοποιόν, κατεφύτευσας Χριστέ, ζωής ξύλον άχραντον, ως εν Εδέμ τόν Σταυρόν σου, ως φωτοειδής εξέλαμψεν, επί τό όρος τό άγιον.

Θεοτοκίον

Ήν περ τών Προφητών, προεώρακε χορός, ως πύλην ουράνιον, καί ακατάφλεκτον βάτον, σέ Παρθενομήτορ άχραντε, Θεόν τεκούσαν έγνωμεν.

Ωδή γ'

Τόξον δυνατών ησθένησε

Ώσπερ θυρεώ φραττομεθα, τώ τού αηττήτου σου Σταυρού τύπω Δέσποτα, όν μή φέρων ο απευκταίος, δραπετεύει τών δαιμόνων εσμός.

Πάντας ο Σταυρός σου ηύφρανε, τούς εσταυρωμένον σε Θεόν καταγγέλλοντας, ός εκλάμπρω καί απροσίτω, ωραιότητι εξέλαμψε.

Χαίροις ώ Σταυρέ πανάγιε, ότι σου ο τύπος υπέρ ήλιον ήστραψε, καί τήν πλάνην πάσαν διώξας, τούς πιστούς ημάς εφώτισε.

Θεοτοκίον

Χαίρε Μήτερ απειρόγαμε, η τόν Θεόν Λόγον εν γαστρί σου χωρήσασα, καί τεκούσα σεσαρκωμένον, ως Θεόν ομού καί άνθρωπον.

Ο Ειρμός

«Tόξον δυνατών ησθένησε, καί οι ασθενούντες περιεζώσαντο δύναμιν, διά τούτο εστερεώθη, εν Κυρίω η καρδία μου».

Κοντάκιον τής Εορτής

Είτα Κάθισμα τού τιμίου Σταυρού.

Ήχος δ'

Ο υψωθείς εν τώ Σταυρώ

Ο διανοίξας ουρανούς κεκλεισμένους, εν ουρανώ περιφανείς τάς ακτίνας, επί τής γής ανέτειλεν ο άχραντος Σταυρός, όθεν οι τήν έλλαμψιν, τής αυτού ενεργείας, δεξάμενοι πρός άδυτον, οδηγούμεθα φέγγος, καί εν πολέμοις έχομεν αυτόν, όπλον ειρήνης, αήττητον τρόπαιον.

Καί τής Εορτής

Ωδή δ'

Εισακήκοα Κύριε

Μυστικώς μέν πρίν, καί αισθητώς δέ σήμερον, κατηγλάϊσας Χριστέ, τού αχράντου σου Σταυρού τόν τύπον.

Τό παράνομον τών θεοκτόνων τολμημα, σταυροτύπω σου Σωτήρ, εθριάμβευσας φωτί οικτίρμον.

Εβεβαίωσας Χριστιανών τό θρήσκευμα, τώ αϋλω σου φωτί, τόν Σταυρόν ημίν Χριστέ χαράξας.

Θεοτοκίον

Μήτηρ άχραντε, ευλογημένη Δέσποινα, όν εκύησας Θεόν, ταίς λιταίς σου εξιλέωσαι ημίν.

Ωδή ε'

Ο τού φωτός διατμήξας

Θανατηφόρον τό ξύλον, ο Σταυρός ζωηφόρος, τοίς τής Εδέμ αποίκοις εδείχθη Χριστέ, ένοικον αύθις, διά κακούργου τόν Αδάμ εργασάμενος.

Ο υποστήσας τώ λόγω, τό πρωτόκτιστον σέλας, ως Υιώ Πατήρ φωταυγή τόν Σταυρόν, νύν διαγράφει, τώ σταυρωθέντι μαρτυρών τήν θεότητα.

Εν τώ φωτί τώ αδύτω, τό υπέρτατον φάος, εν τώ Πατρί οψόμεθα πίστει Χριστέ, σέ τόν Υιόν καί σού τό Πνεύμα, ταίς ψυχαίς ημών έλλαμψον.

Θεοτοκίον

Εν τώ ωδίνειν σε Κόρη, τά μητέρων ουκ έγνως, υπερφυώς επεί συλλαβούσα Θεόν, τέτοκας σαρκί, διό πάντες ευσεβώς σε δοξάζομεν.

Ωδή ς'

Εν τώ θλίβεσθαί με

Τόν Σταυρόν εκλάμπεις, πέρασι Χριστέ ο Θεός, καί εφώτισας δέ, δι' αυτού τούς ανυμνούντάς σε.

Καλυπτέτωσαν μέν, τό όμμα οι παράνομοι, τού Σταυρού τό κάλλος, εξαστράπτoν γάρ ου φέρουσιν.

Εντρυφάτωσαν δέ, τή αίγλη τού αχράντου Σταυρού, οι Θεόν ειδότες, τόν εν ξύλω προσπαγέντα σαρκί.

Θεοτοκίον

Η Θεόν τεκούσα, Παρθένε απειρόγαμε, υπέρ ημών μή παύση, τόν Υιόν σου ικετευούσα.

Ο Ειρμός

«Εν τώ θλίβεσθαί με, εβόησα πρός Κύριον, καί επήκουσέ μου, ο Θεός τής σωτηρίας μου».

Κοντάκιον Ήχος πλ. δ'

Ω τρισμακάριστε Σταυρέ καί Πανσεβάσμιε, σέ ανυμνών καί προσκυνών νύν αγιάζομαι, εν ώ Χριστός ανυψούμενος κόσμον έσωσεν, αλλά πρόφθασον καί σώσον τή δυνάμει σου, καί παντοίων με κινδυνων ελευθέρωσον, ίνα κράζω σοι, Χαίρε Ξύλον μακάριον.

Ο Οίκος

Ανοιξόν μου τό στόμα, Βασιλεύ τών αιώνων, καταύγασόν μου τόν νούν καί τάς φρένας, καί αγίασον μου τήν ψυχήν, ίνα υμνήσω Λόγε τό σεπτόν ξύλον σου, κατάπεμψον τό Πνεύμά σου καί δίδαξον με, ίνα πόθω κραυγάζω.

· Χαίρε, Σταυρέ οικουμένης δόξα, χαίρε, Σταυρέ Εκκλησίας κράτος.

· Χαίρε, ιερέων προπύργιον άσειστον, χαίρε, βασιλέων διάδημα τίμιον.

· Χαίρε, σκήπτρον τού παντάνακτος Δημιουργού τού παντός, χαίρε, ότι κατεδέξατο προσπαγήναί σοι Χριστός.

· Χαίρε, τών θλιβομένων παραμύθιον μέγα, χαίρε, τών εν πολέμοις τό αήττητον όπλον.

· Χαίρε, Σταυρε, Αγγέλων ευπρέπεια, χαίρε, Σταυρέ, πιστών η αντίληψις

· Χαίρε, δι' ού κατεπόθη ο Άδης, χαίρε, δι' ού εξανέστημεν πάντες.

· Χαίρε, Ξύλον μακάριον.

Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν

Τή Ζ' τού αυτού μηνός, τήν ανάμνησιν εορτάζομεν τού εν ουρανώ φανέντος σημείου τού Τιμίου Σταυρού, επί Κωνσταντίου Βασιλέως, υιού τού Μεγάλου Κωνσταντίνου, καί Κυρίλλου Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων.

Στίχοι

· Σταυρού παγέντος, ηγιάσθη γή πάλαι.

· Καί νύν φανέντος, ηγιάσθη καί πόλος.

· Εβδομάτη Σταυροίο τύπος πόλω αμφετανύθη.

Τή αυτή ημέρα, Μνήμη τού Αγίου Μάρτυρος Ακακίου.

Στίχοι

· Είπερ τις άλλος, εν χoρώ τών Μαρτύρων,

· Κάλλιστος Ακάκιος εκτμηθείς ξίφει.

Τή αυτή ημέρα, Μνήμη τής αθλήσεως τού Αγίου Μάρτυρος Κοδράτου καί τών σύν αυτώ.

Στίχοι

· Ζωμούς χύτρας σής τούς ιδρώτας, Κοδράτε,

· Άλατι τμηθείς αιμάτων παραρτύεις.

Τή αυτή ημέρα, Μνήμη τού Οσίου Πατρός ημών καί Ομολογητού Ιωάννου τού Ψυχαϊτου.

Στίχοι

· Ψυχής μόνης σύ τήν σχέσιν φέρων Πάτερ,

· Ψυχαϊτης κέκλησαι ενδίκως μάκαρ.

Tή αυτή ημέρα, Μνήμη τής αθλήσεως τού Αγίου Μάρτυρος Μαξίμου.

Στίχοι

· Λίθοις επιβάς Μάξιμος μεγαλόνους,

· Ανήλθε χαίρων ουρανού εις τό πλάτος.

Ταίς αυτών αγίαις πρεσβείαις, ο Θεός, ελέησον καί σώσον ημάς. Αμήν.

Ωδή ζ'

Ο διασώσας εν πυρί

Ο υψωθείς εν τώ Σταυρώ, Ήλιος μεσούσης ημέρας, όν καθορών ο αισθητός, τάς ακτίνας συνέστειλεν ήλιος, υπερύμνητε Κύριε, ο Θεός ο τών Πατέρων ευλογητός εί.

Ο τώ θεόπτη εν πυρί, πάλαι ομιλήσας καί γνόφω, σταυροφανεί δέ αστραπή, ως Θεός δοξαζόμενος σήμερον, υπερύμνητε Κύριε, ο Θεός ο τών Πατέρων ευλογητός εί.

Tό εκ φωτός καί εν φωτί, φώς συναϊδίως εκλάμπον, καί τώ αχράντω σου φωτί, τού Σταυρού σου δοξάσας τό τρόπαιον, υπερυμνήτε Κύριε, ο Θεός ο τών Πατέρων ευλογητός εί.

Θεοτοκίον

Τήν αλοχεύτως εν γαστρί, καί υπερφυώς δεξαμένην, τόν αναλλοίωτον Θεόν, ευσπλαγχνία βροτοίς ομιλήσαντα, ευσεβώς ανυμνήσωμεν, ως Μητέρα τού Υψίστου εις τούς αιώνας.

Ωδή η'

Τόν εν μορφή Αγγέλου

Τόν επί θρόνου δόξης οραθέντα, καί εν ξύλω Σταυρού καθηλωθέντα, ουσία σαρκός, υμνείτε Παίδες, Ιερείς ευλογείτε, λαός υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας.

Τόν εν φωτί αχράντω τυπωθέντα, καί εκλάμψαντα Σταυρόν επί τό όρος τό άγιον, υμνείτε Παίδες, ιερείς ευλογείτε, λαός υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας.

Δοξολογούντες ένα τής τριάδος, τόν τή αίγλη τού Σταυρού τήν οικουμένην φωτίσαντα, υμνείτε Παίδες, Ιερείς ευλογείτε, λαός υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας.

Θεοτοκίον

Τήν απορρήτω λόγω συλλαβούσαν, καί τεκούσαν τήν χαράν τή οικουμένη, Χριστόν τόν Θεόν, υμνείτε Παίδες, Ιερείς ευλογείτε, λαός υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας

Ο Ειρμός

«Τόν εν μορφή Αγγέλου οραθέντα, εν καμίνω τού πυρός τοίς υμνολόγοις, Χριστόν τόν Θεόν, υμνείτε Παίδες, Ιερείς ευλογείτε, λαός υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας».

Ωδή θ'

Λίθος αχειρότμητος

Ο πάλαι πυρί τε καί γνόφω, τώ απειθεί νομοθετήσας, νύν τω πιστοτάτω σου λαω, τόν τού Σταυρού σου τύπον διέγραψας, υπέρ φωστήρας λάμποντα, όν επαξίως μεγαλύνομεν.

Επένθησε ζόφω η κτίσις, τών σταυρωσάντων σε τήν τολμαν, νύν ευπρεπεστάτω δέ φωτί, ο ζωηφόρος λαμψας Σταυρός σου Χριστέ, τής Εκκλησίας έδειξε, τήν κεκρυμμένην ωραιότητα.

Εκ σού τάς ελπίδας ανάψας, ο περιούσιος λαός σου, σοί πρός ικεσίαν τόν Σταυρόν, Καί τό φρικτόν σου αίμα προβάλλεται, αλλ' ευμενώς επίνευσον, πρός τήν ημών Παντάναξ λύτρωσιν.

Θεοτοκίον

Φώτισον ημάς η τεκούσα, φώς τό απρόσιτον Παρθένε, έμπλησον ημάς ευφροσύνης, καί θυμηδίας καί θείας γνώσεως, τούς καθαρά καρδία σε, ευσεβοφρόνως μακαρίζοντας.

Ο Ειρμός

«Λίθος αχειρότμητος όρους, εξ αλαξεύτου σου Παρθένε, ακρογωνιαίος ετμήθη, Χριστός συνάψας τάς διεστώσας φύσεις, διό επαγαλλόμενοι, σέ Θεοτόκε με γαλύνομεν».

Εξαποστειλάριον

Σταυρός, ο φύλαξ πάσης τής οικουμένης, Σταυρός, η ωραιότης τής Εκκλησίας, Σταυρός, βασιλέων τό κραταίωμα, Σταυρός, πιστών τό στήριγμα, Σταυρός, Αγγέλων η δόξα, καί τών δαιμόνων τό τραύμα.

Καί τής Εορτής

Εις τόν Στίχον, Στιχηρά τής Εορτής.

Εις τήν Λειτουργίαν, ζήτει τήν Ακολουθίαν τής ιδ' Σεπτεμβρίου, ήγουν Απόστολον, Ευαγγέλιον, καί Kοινωνικόν σταυρώσιμον.