ΤΗ Ι' ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΗΝΟΣ

Μνήμη τών εν Αγίοις Πατέρων ημών Γρηγορίου Επισκόπου Νύσσης, καί Δομετιανού Επισκόπου Μελιτηνής.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ

Εις το, Κύριε εκέκραξα, ιστώμεν Στίχους ς' καί ψάλλομεν Στιχηρά Προσόμοια τού Γρηγορίου.

Ήχος πλ. α'

Όσιε Πάτερ

Όσιε Πάτερ, Ιερώτατε Γρηγόριε, ο κάλαμος ο πλήρης τής Παρακλήτου πνοής, καί γλώσσα τρανοτάτη τής ευσεβείας, λύχνος πολύφωτος, τής θείας αυγής, κήρυξ αληθείας, κρηπίς θεολογίας, πηγή δογμάτων τών υψηλών, τών διδαγμάτων χειμάρρους τών μελιρρύτων, λύρα θεόφθογγος ασμάτων θεογράφων, η καθηδύνουσα πιστών τάς διανοίας, Χριστόν ικέτευε, Χριστόν δυσώπει Πάνσοφε, τόν εν ρείθροις τού Ιορδάνου, αναπλάσαντα κόσμον, σώσαι τάς ψυχάς ημών.

Όσιε Πάτερ, πανσεβάσμιε Γρηγόριε, ο πέλεκυς ο κόπτων αιρετικών τάς ορμάς, η δίστομος ρομφαία τού Παρακλήτου, μάχαιρα τέμνουσα τάς νόθους σποράς, πύρ τάς φρυγανώδεις αιρέσεις καταφλέγον, καί πτύον όντως γεωργικόν, ώ τό βαρύ τε καί κούφον τών δογμάτων, ευ διακρίνεται, καί στάθμη ακριβείας, πάντας ιθύνουσα, πρός τρίβους σωτηρίας, Χριστόν ικέτευε, Χριστόν δυσώπει πάντοτε, τόν εν ρείθροις τού Ιορδάνου, αναπλάσαντα κόσμον, σώσαι τό γένος ημών.

Όσιε Πάτερ, παμμακάριστε Γρηγόριε, τό στόμα τό πηγάζον τάς μακαρίας φωνάς, εκ τών αδαπανήτων τού σωτηρίου, απαρυόμενον καί θείων πηγών, λόγους προσευχής τε τοίς πάσιν ερμηνεύον, κανών ιθύνων πρός αρετήν, ο θεωρίαις ενθέοις λελαμπρυσμένος, αίγλη λαμπόμενος, Τριάδος τής ακτίστου, ής καί υπέρμαχος, αήττητος εγένου, Χριστόν ικέτευε, Χριστόν δυσώπει, Όσιε, τόν εν ρείθροις τού Ιορδάνου, αναπλάσαντα κόσμον, σώσαι τό γένος ημών.

Στιχηρά Προσόμοια

τού Δομετιανού

Ήχος α'

Πανεύφημοι Μάρτυρες

Ο γήν καταλήψεσθαι τό πρίν, απειλήσας άπασαν, καί εξαλείφειν τήν θάλασσαν, κατακαυχώμενος, τοίς πιστοίς εδείχθη, ως στρουθίον σήμερον, καί καταγελαστότερος κώνωπος, ού υπεκρίνετο, τήν ιδέαν, ώσπερ φόβητρον, υπεισδύνας, τώ Χριστού θεράποντι.

Δομετιανός ημάς πιστοί, συγκαλείται σήμερον, πρός ευωχίαν θεάρεστον, τούτω συνέλθωμεν, ευθυμίας γνώμη, καί πανηγυρίσωμεν, σύν τούτω τά αυτού κατορθώματα, καθικετεύοντες, τόν Σωτήρα τών ψυχών ημών, τήν ειρήνην, τώ κόσμω δωρήσασθαι.

Ηύξησας τό τάλαντον Χριστού, τό δοθέν σοι Πάντιμε, τή διπλασίονι χάριτι, ως δούλος γνήσιος, όθεν επακούεις. Εύ σοι δούλε γένοιτο, ως όντι αγαθώ σοι θεράποντι, καί ήδη είσελθε, εις χαράν τήν τού Κυρίου σου, τών καμάτων, τά γέρα ληψόμενος.

Δόξα... Τού Αγίου Γρηγορίου

Ήχος δ'

Τόν τής σοφίας λόγον σου, καταγλαϊσας εν αρετή απροσίτω, περικαλής αμφοτέρωθεν γέγονας, Nυσσαέων Γρηγόριε, εν τή θεοφθόγγω σου φωνή, ωραϊζων καί τέρπων τόν λαόν γνωστικώς, Τριάδος τό ομόθεον πανσόφως εκτιθέμενος, όθεν καί εν ορθοδόξοις δόγμασι, τάς αλλοφύλους αιρέσεις εκπολεμήσας, τό κράτος τό τής Πίστεως, εν τοίς πέρασιν ήγειρας, Χριστώ παρ ιστάμενος σύν τοίς αϋλοις Λειτουργοίς, ταίς ψυχαίς ημών αίτησαι, ειρήνην καί τό μέγα έλεος.

Καί νύν... Τής Εορτής, ο αυτός

Έτρεμεν η χείρ τού βαπτιστού, ότε τής αχράντου σου κορυφής ήψατο, εστράφη Ιορδάνης ποταμός εις τά οπίσω, μή τολμών λειτουργήσαί σοι, ο γάρ αιδεσθείς Ιησούν τόν τού Ναυή, πώς τόν Ποιητήν αυτού, δειλιάσαι ουκ είχεν; Αλλά πάσαν επλήρωσας οικονομίαν Σωτήρ ημών, ϊνα σώσης τόν κόσμον, τή Επιφανεία σου, μόνε φιλάνθρωπε.

Απόστιχα Στιχηρά Προσομοια

Ήχος β'

Οίκος τού Εφραθά

Άσμα καινοπρεπές, αδέτω πάσα κτίσις, τώ εκ Παρθένου φύντι, Χριστώ καί βαπτισθέντι, εν Ιορδάνη σήμερον.

Στίχ. Η θάλασσα είδε καί έφυγεν, ο Ιορδάνης εστάφη εις οπίσω,

Σάλπιγξ προφητική, ο Πρόδρομος βοάτω. Ποιήσατε Κυρίω, τώ βαπτισθέντι ρείθροις, καρπούς αρίστων πράξεων.

Στίχ. Τί σοί εστι θάλασσα, ότι έφυγες; καί σοί Ιοράνη ότι ανεχώρησας εις τά οπίσω;

Λάμψαν τό συγγενές, εξ ύψους θείον Πνεύμα, περιστεράς εν είδει, ορώμενον αφράστως, νύν τώ Χριστώ προσέδραμε.

Δόξα... Τού Αγίου Γρηγορίου

Ήχος δ'

Βίον ένθεον κατορθώσας, θεωρία τήν πράξιν κατελάμπρυνας, θεοφάντορ Γρηγόριε, τήν γάρ σοφίαν φιλήσας έρωτι θείω, εκ στόματος τού Πνεύματος, τήν χάριν κατεπλούτησας, καί ως κηρίον ιμέλιτος, τόν γλυκασμόν σου τών λόγων αποστάξας, αεί ευφραίνεις νοήμασι θείοις, τήν Εκκλησίαν τού Θεού. Διό εν Ουρανοίς, ιεραρχικώς αυλιζόμενος, υπέρ ημών απαύστως πρέσβευε, τών εκτελούντων τήν μνήμην σου.

Καί νύν... Τής Εορτής, ο αυτός

Σέ τόν εν πνεύματι καί πυρί, καθαίροντα τήν αμαρτίαν τού κόσμου, καθορών ο Βαπτιστής ερχόμενον πρός αυτόν, δειλιών καί τρέμων, εβόα λέγων. Ού τολμώ κρατήσαι τήν κορυφήν σου τήν άχραντον, σύ με αγίασον Δέσποτα τή Επιφανεία σου, μόνε φιλάνθρωπε.

Απολυτίκιον Ήχος δ'

Ο Θεός τών Πατέρων ημών ο ποιών αεί μεθ' ημών κατά τήν σήν επιείκειαν, μή αποστήσης τό έλεος σου αφ' ημών, αλλά ταίς αυτών ικεσίας, εν ειρήνη κυβέρνησον τήν ζωήν ημών.

Καί τής Εορτής Ήχος α'

Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, η τής Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις, τού γάρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει σοι, αγαπητόν σε Υιόν ονομάζουσα, καί τό Πνεύμα εν είδει περιστεράς, εβεβαίου τού λόγου τό ασφαλές. Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός, καί τόν κόσμον φωτίσας δόξα σοι.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Μετά τήν α' Στιχολογίαν

Κάθισμα Ήχος γ'

Η Παρθένος σήμερον

Ο Δεσπότης σήμερον, εν Ιορδάνη επέστη, βαπτισθείς εν ύδασιν, υπό τού θείου Προδρόμου, άνωθεν ο Πατήρ δέ προσεμαρτύρει. Ούτός εστιν ο Υιός ο αγαπητός μου, καί τό Πνεύμα επεφάνη, εν ξένη θέα, περιστεράς επ' αυτόν.

Δοξα... Καί νύν... τό αυτό

Μετά τήν β' Στιχολογίαν

Κάθισμα Ήχος δ'

Κατεπλάγη Ιωσήφ

Θεοφανείας ο καιρός, Χριστός επέφανεν ημίν, εν Ιορδάνη ποταμώ, δεύτε αντλήσωμεν πιστοί, ύδωρ αφέσεως τών αμαρτιών ημών, Χριστός γάρ εν σαρκί επεδήμησε, τό πρόβατον ζητών τό θηριάλωτον, καί ανευρών εισήγαγεν ώς εύσπλαγχνος, εις τόν Παράδεισον αύθις, Χριστός εφάνη, εν Ιορδάνη, καί τόν κόσμον εφώτισε.

Δόξα... Καί νύν... Τό αυτό

Ο Κανών τής Εορτής, καί τών Αγίων δύο.

Κανών τού Αγίου Γρηγορίου.

Ποίημα Ιωάννου Mοναχού.

Ωδή α' Ήχος πλ. α'

«Ίππον καί αναβάτην, εις θάλασσαν Ερυθράν, ο συντρίβων Πολέμους εν υψηλώ βραχίονι, Χριστός εξετίναξεν, Ισραήλ δέ έσωσεν, επινίκιον ύμνον άδοντα».

Άβυσσος ών σοφίας, καί γνώσεως θησαυρός, καί αυτοαγαθότης, φωτοχυσίαν νέμοις μοι, Χριστέ τής ενδόξου σου, Εκκλησίας άσμασι, τόν φωστήρα υμνείν Γρηγόριον.

Δέχοιο διδασκάλων, Γρηγόριε τό λαμπρόν, εγκαλλώπισμα Πάτερ, τό πενιχρόν εφύμνιον, τή σή προσφερόμενον, εξ αγάπης μνήμη, εν ή Χριστόν ημίν εξιλέωσαι.

Λόγω ιερομύστα, πλουσίω τε καί σοφώ, τήν σεπτήν Εκκλησίαν, θεολογείν εδίδαξας, Μονάδα Τρισάριθμον, καί Τριάδα σύνθρονον, καί όμότιμον ώ Γρηγόριε.

Θεοτοκίον

Πίστις ηγείσθω μόνη, καί μή απόδειξις, τών υπέρ νούν θαυμάτων, Θεογεννήτορ Κόρη τών σών, τόν γάρ ακατάληπτον, Θεόν Λόγον τέτοκας, ενδυσάμενος τήν ανθρωπότητα.

Κανών τού Αγίου Δομετιανού

Ωδή α' Ήχος α'

«Σού η τροπαιούχος δεξιά, θεοπρεπώς εν ισχύϊ δεδόξασται, αύτη γάρ, Αθάνατε, ως πανσθενής υπεναντίους έθραυσε, τοίς, Ισραηλίταις, οδόν βυθού καινουργήσασα».

Τάς επαναστάσεις τής σαρκός, καί τών παθών τάς εφόδους θεόληπτε, καί τόν εγειρόμενον, εν τή ψυχή μου κατευνάσας πόλεμον, ειρηναία Πάτερ, εν καταστάσει συντήρησον.

Έρωτι καί πόθω ακλινεί, τής ανωτάτης σοφίας αψάμενος, σάρκα καθυπέταξας, καί τής γής απετινάχθης Όσιε, καί Θεός τώ όντι, ως εν μεθέξει γεγένησαι.

Δομετιανός ο θαυμαστός, κατά μικρόν από γής ανυψούμενος, ήκεν εκ δυνάμεως, αμυδροτέρας πρός τελείαν δύναμιν, καί τάς αναβάσεις, εν τή καρδία διέθετο.

Θεοτοκίον

Ύδασιν εμβάψας τής σαρκός, ο προσελάβετο Κύριος φύοαμα, εκ τών σών ειργάσατο, παρθενικών αιμάτων τό σωτήριον, πρός τάς παρατάξεις, τάς εναντίας αχείρωτον.

Τού Ιεράρχου

Ωδή γ'

«Ο πήξας επ' ουδενός, τήν γήν τή προστάξει σου, καί μετεωρίσας ασχέτως βρίθουσαν, επί τήν ασάλευτον Χριστέ, πέτραν τών εντολών σου, τήν Εκκλησίαν σου στερέωσον, μόνε αγαθέ καί φιλάνθρωπε».

Σαρκός μέν τώ ηγεμόνι, νώ τά σκιρτήματα, τώ Παμβασιλεί δέ τόν νούν υπέταξας, όθεν απροσκόπτως τήν οδόν, τών εντολών ανύσας, σύ τής Τριάδος ενδιαίτημα, γέγονας εικότως Γρηγόριε.

Τή πράξει τήν θεωρίαν, Πάτερ προσέθηκας, διό τάς ηνίας τής Εκκλησίας σοι, φέρων εγχειρίζει ο Χριστός, ήν περ ανεπιλήπτως, ως μυστιπόλος εκυβέρνησας, άριστος παμμάκαρ Γρηγόριε.

Προβαίνων τών αρετών, τώ όρει Γρηγόριε, καί τάς αναβάσεις εν τή καρδία σου, σύ διατιθέμενος εκ γής, ήρθης αλήκτω δρόμω, πρό τής εκ σαρκός εκδημίας σου.

Θεοτοκίον

Σύ μήτηρ Θεού, ασυνδυάστως γεγένησαι, τού εξ ακηράτου Πατρός εκλάμψαντος, άνευθεν ωδίνων μητρικών, όθεν σε Θεοτόκον, σεσαρκωμένον γάρ εκύησας Λόγον, ορθοδόξως κηρύττομεν.

Τού Οσίου

Ο μόνος ειδώς

Εν τή κραταιότητι αυτού, εχθρός ο παλαιότατος, τής σής ψυχής ου σθένων τό εύστολον, παρασαλεύσαι καθυποκρίνεται, εν καιρώ πρός έκλυσιν, τής σής καρτερότητος, ζωϋφίων πτηνών τό φαυλότατον.

Τή μεγαλαυχία τής αυτού, δικαίως εξουθένωται, παραπληξίας δράκων ο δείλαιος, καί κυνομυίας εις είδος τέτραπται, ασθενεία πλείονι, καί ποσίν υποτέτακται, τών δικαίων ωραίοις πατούμενος.

Θεοτοκίον

Εκ σού γεννηθείς άνευ σποράς, Υιός ο προαιώνιος, Παρθενομήτορ κόσμον ανέπλασε, τόν κεκρυμμένον όφιν τοίς ύδασιν, εν τώ βαπτισμώ αυτού, θανατώσας Κύριος, καί φθοράς τούς ανθρώπους ρυσάμενος.

Ο Ειρμός

«Ο μόνος ειδώς τής τών βροτών, ουσίας τήν ασθένειαν, καί συμπαθώς αυτήν μορφωσάμενος, περίζωσόν με εξ ύψους δύναμιν, τού βοάν σοι, Άγιος, ο τής δόξης Κύριος, ο ανείκαστος εν αγαθότητι».

Κάθισμα τού Ιεράρχου

Ήχος γ'

Θείας πίστεως

Θείαν έλλαμψιν κεκληρωμένος, βίον άϋλον εξησκημένος, ομωνύμω ιερατεία διέπρεψας, υπερφυώς γάρ τρανώσας τά δόγματα, ορθοδοξία τόν κόσμον εστήριξας, Πάτερ Όσιε, Χριστόν τόν Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν τό μέγα έλεος.

Δόξα... τού Οσίου

Ήχος α'

Τού λίθου σφραγισθέντος

Τώ τής ιερωσύνης σεμνυνόμενος Πάτερ, χρίσματι θεοδότω κατελάμπρυνας τούτο, ενθέοις καλλοναίς τών αρετών, καί θεία πρός Χριστόν υποταγή, καί τελέσας σου τόν δρόμον, εν Ουρανοίς βοάς μετά Αγγέλων. Δόξα τή ευσπλαγχνία σου Σωτήρ, δόξα τή βασιλεία σου, δόξα τή οικονομία σου, μόνε φιλάνθρωπε.

Καί νύν... Τής Εορτής, όμοιον

Τού Ιησού γεννηθέντος εκ Παρθένου Μαρ ίας, καί εν Ιορδάνη βαπτισθέντος υπό Ιωάννου, τό Πνεύμα κατήλθεν επ' αυτόν, ορώμενον εν είδει Περιστεράς, διά τούτο ο Προφήτης, σύν τοίς Αγγέλοις έλεγε κραυγάζων. Δόξα τή παρουσία σου Χριστέ, δόξα τή βασιλεία σου, δόξα τή οικονομία σου μόνε φιλάνθρωπε.

Τού Ιεράρχου

Ωδή δ'

«Τήν θείαν εννοήσας σου κένωσιν, προβλεπτικώς ο Αββακούμ, Χριστέ, εν τρόμω εβόα σοι. Είς σωτηρίαν λαού σου, τού σώσαι τούς χρηστούς σου ελήλυθας».

Ως στύλος καθωράθης Ολόφωτος, βίω τε λόγω τε θερμώ, ορθοδοξίας Γρηγόριε, πεπυρσευμένος τώ ζήλω, τού νέου Ισραήλ προηγούμενος.

Τήν χάριν δεδεγμένος τού Πνεύματος, τό ευτελές τού νομικού, διείλες ένδυμα γράμματος, καί τό κρυπτόμενον κάλλος, ημίν τών εννοιών απεκάλυψας.

Τού θείου προελθούσαν εκ στόματος, θεοπαράδοτον ευχήν, συντετμημένως Γρηγόριε, ώς μυστιπόλος τών θείων, σαφώς τή Εκκλησία επλάτυνας.

Θεοτοκίον

Εκτός μέν συναφείας συνέλαβες, αδιαφθόρως εν γαστρί, καί πρίν ωδινήσαι τέτοκας, καί μετά τόκον Παρθένος, Θεόν σαρκί τεκούσα πεφύλαξαι.

Τού Οσίου

Όρος σε τή χάριτι

Τόν Νόμον υπέδειξας, τής χάριτος είναι σκιάν, τοίς εν τώ Νόμω τόν Θεόν, Εβραίοις σέβουσι Σοφέ, καί τό Ευαγγέλιον, τής άληθούς θεοφανείας Μυστήριον, Χριστώ κραυγάζων. Δόξα τή δυνάμει σου Κύριε.

Αστράψας αστήρ, ως εξ Εώας πολύφωτος, τήν Εκκλησίαν δαδουχείς, ανακηρύττων τόν Χριστόν, σοφαίς αποδείξεσι, πανευσεβώς, δικαιοσύνης τόν Ήλιον, αυτόν κραυγάζων. Δόξα τή δυνάμει σου Κύριε.

Κακίας απάσης, απερράγης καί σχέσεως, προσύλου Πάτερ εν σπουδή, καί κατελάμπρυνας φωτί, Πατρίδος πληρώματα, τής σής σοφέ, καί τούτοις πλούτον επώμβρησας, αφθονωτέρα χρυσίου ποσότητι.

Θεοτοκίον

Λόγος καθό Θεός, υπάρχων αόρατος, προσειληφώς εκ γυναικός, ανθρώπου φύσιν ορατός, τελείται καί καθαίρεται, εν ποταμώ, ο αμαρτίας αλλότριος, τόν πεπτωκότα καθαίρων τού πταίσματος.

Τού Ιεράρχου

Ωδή ε'

«Ο αναβαλλόμενος, φώς ώς ιμάτιον, πρός σέ ορθρίζω, καί σοί κραυγάζω, τήν ψυχήν μου φώτισον, τήν εσκοτισμένην, Χριστέ ως μόνος εύσπλαγχνος».

Σύ ως πύρ κατέφλεξας, τάς τών αιρέσεων, ακανθηφόρους πλοκάς τών λόγων, τών πιστών τάς φρένας δέ, εφώτισας μάκαρ, μυσταγωγέ Γρηγόριε.

Ευνομίου ήλεγξας, σύ τό ανόμοιον, καί τούτου λόγους δυσδιαφεύκτους, τών αρκύων βρόχους τε σφοδρούς, ως αράχνης υφάσματα διέλυσας.

Ήλεγξας πανάριστε, τόν αθεώτατον Μακεδόνιον, τό θείον Πνεύμα, αδεώς υβρίσαντα, ως άμοιρον τούτου, υπάρχοντα Γρηγόριε.

Θεοτοκίον

Σύ δικαιοσύνην τε καί απολύτρωσιν, ημίν τεκούσα, Χριστόν ασπόρως, ελευθέραν έδρασας αράς, Θεοτόκε, τήν φύσιν τού Προπάτορος.

Τού Οσίου

Ο φωτίσας τή ελλάμψει

Επέβλεψεν, επί γής ο Δεσπότης τής κτίσεως, καί τά ταύτης εσαλεύθη θεόφρον θεμέλια, καί δεινώς ετρόμαξε, σέ δέ ψυχής ανδρεία Πάτερ, τής προσευχής ου παρέκλινεν.

Ουκ ηνέσχου, βλασφημούντων ακούειν Αοίδιμε, καί λαλούντων εις τό ύψος αδικίαν δι' άνοιαν, αλλ' αυτούς επέστρεψας, Ποιμαντική σου βακτηρία, καί τό νοσούν εθεράπευσας.

Μίαν φύσιν, εν Χριστώ εσφαλμένως κηρύττεσθαι, θεορρήμον, ουδαμώς συνεχώρησας σύνθετον, αλλ' αυτούς εζωγράφησας, τή τών δογμάτων σου σαγήνη, καί πρός τό φώς επανήγαγες.

Θεοτοκίον

Εγλύκανε, τών υδάτων πικρίαν εν άλατι, Ελισαίος, ο δέ σός Θεομήτορ Υιός καί Θεός, βαπτισθείς εν ύδατι, τής αμαρτίας τήν Πικρίαν, καί τήν οδύνην εξείλετο.

Τού Ιεράρχου

Ωδή ς'

«Μαινομένην κλύδωνι, ψυχοφθόρω Δέσποτα Χριστέ, τών παθών τήν θάλασσαν κατεύνασον, καί εκ φθοράς, ανάγαγέ με ως εύσπλαγχνος».

Ταπεινόν τό φρόνημα, κεκτημένος πάσί τε πραϋς, μαχητής εδείκνυσο Γρηγόριε, πρός τούς Χριστού, μειούν τήν δόξαν σπουδάζοντας.

Τήν Αρείου έκφυλον, τής Τριάδος, λόγω δαψιλεί, τολμηράν διαίρεσιν Γρηγόριε, σύ παντελώς, καθήρηκας τή σοφία σου.

Αμαθώς τήν ένωσιν, τής Τριάδος, σύγχυσιν φρονών, υπό σού Σαβέλλιος ελήλεγκται, θεομαχών, Γρηγόριε παμμακάριστε.

Θεοτοκίον

Η Παρθένος έτεκες, καί τεκούσα, έμεινας αγνή, εν χερσί τόν φέροντα τά σύμπαντα, ως αληθώς, Παρθένος Μήτηρ βαστάσασα.

Τού Οσίου

Εκύκλωσεν ημάς

Ερρύσθησαν ως εκ παγίδος Όσιε, θανάτου κινδυνεύοντες, οι λαοί, καί παθημάτων ο εσμός, πόρρω ταίς ευχαίς σου απελήλατο, καί γάρ αυτοί, πρώτοί σε έσχον συλλήπτορα.

Ανέστειλας εν ικεσία πάνσοφε, τήν ρύμην τού νοσήματος, τή Παρθένω καί Μητρί τού Λυτρωτού, θάττον προσδραμών, ου γάρ υπήνεγκας, ποιμήν ως ών, κινδυνευούσης ποίμνης ανέχεσθαι.

Θεοτοκίον

Εξέστησαν τά τών Αγγέλων τάγματα, ορώντα τόν αόρατον, εκ Παρθένου γεννηθέντα εν σαρκί, καί τόν αϋλία δοξαζόμενον, εν ποταμώ, τού βαπτισθήναι καταδυόμενον.

Ο Ειρμός

«Εκύκλωσεν ημάς εσχάτη άβυσσος, ουκ έστιν ο ρυόμενος, ελογίσθημεν ως πρόβατα σφαγής. Σώσον τόν λαόν σου ο Θεός ημών, σύ γάρ ισχύς, τών ασθενούντων καί επανόρθωσις».

Κοντάκιον Ήχος α'

Χορός Αγγελικός

Τό όμμα τής ψυχής, γρηγορών Ιεράρχα, ως γρήγορος Ποιμήν, ανεδείχθης τώ κόσμω, καί ράβδω τής σοφίας σου, παμμακάριστε Όσιε, πάντας ήλασας, τούς κακοδόξους ως λύκους, αδιάφθορον, διατηρήσας τήν ποίμνην, Γρηγόριε πάνσοφε.

Ο Οίκος

Εξ αμελείας ο δείλαιος αναπέπτωκα, καί πρός θάνατον ύπνωσα, αλλ' ως ποιμήν γρηγορώτατος, έγειρόν με Πάτερ, καί τά πάθη μου κοίμισον, τά κακώς τυραννούντά με, όπως εξανιστάμενος, καθαρώς άδω σου τήν φωσφόρον μετάστασιν, ήν ο Δεσπότης τής οικουμένης εδόξασεν αξίως, ως οικέτου Πιστοτάτου, ως δογματιστού πανσόφου, ώς φίλου καί μύστου, καί ως οικονόμου τών αυτού παραδόσεων, ών καλώς εφύλαξας τήν χρήσιν αμίαντον, Γρηγόριε πάνσοφε.

Έτερον Ήχος β'

Τήν εν πρεσβείαις

Της Εκκλησίας ο ένθεος Ιεράρχης, καί τής σοφίας σεβάσμιος υμνογράφος, Νύσσης ο γρήγορος νούς Γρηγόριος, σύν Αγγέλοις χορεύων, καί εντρυφών τώ θείω φωτί, πρεσβεύει απαύστως υπέρ πάντων ημών.

Ο Οίκος

Αίγλη φρικτή ο λάμψας εν κόσμω υπέρ Ήλιον Λόγε, καί ακτίσι φωτός φαιδρύνας Σώτερ τά σύμπαντα, σύ ο εν τοίς ύδασι τού Ιορδάνου ως βροτός βαπτισθήναι καταξιώσας, πλύνόν μου τούς ρύπους άμα καί σπίλους τών πολλών εγκλημάτων, παρέχων μοι χάριν τού μέλψαι τόν σοφόν Ιεράρχην καί μύστην σου, μεσίτην γάρ αυτόν άγω σοι, καί αυτόν δυσωπών ανακράζω αεί, πρεσβεύειν απαύστως υπέρ πάντων ημών.

Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν

Τή Ι' τού αυτού μηνός, Μνήμη τού εν Αγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Επισκόπου Νύσσης.

Στίχοι

· Η Μούσα Γρηγόριος, ού Νύσσα θρόνος,

· Ού Πιερίαν, αλλ' Εδέμ σκηνήν έχει.

· Γρηγόριον δεκάτη θανάτου κνέφας αμφεκάλυψεν.

Τή αυτή ημέρα, Μνήμη τού Οσίου Πατρός ημών Δομετιανού Επισκόπτου Μελιτηνής.

Στίχοι

· Δομετιανός τής φθοράς απηλλάγη,

· Είπερ φθοράν χρή τόν βίον τούτον λέγειν.

Τή αυτή ημέρα, Μνήμη τού εν Αγίοις Πατρός ημών Μαρκιανού, Πρεσβυτέρου καί Οικονόμου τής μεγάλης Εκκλησίας.

Στίχοι

· Απήρεν ένθεν πρός πόλου μέγα κλέος,

· Ο Μαρκιανός, ού κλέος κάν γή μέγα.

Τή αυτή ημέρα, ο Άγιος Αμμώνιος εν ειρήνη τελειούται.

Στίχοι

· Τής αρετής ο θείος εσβέσθη λύχνος,

· Λύχνων μυσάντων σαρκικών Αμμωνίου.

Ταίς αυτών αγίαις πρεσβείαις, ο Θεός, ελέησον καί σώσον ημάς. Αμήν.

Τού Ιεράρχου

Ωδή ζ'

«Ο υπερυψούμενος, τών πατέρων Κύριος, τήν φλόγα κατέσβεσε, τούς Παίδας εδρόσισε, συμφώνως μελωδούντας. Ο Θεός ευλογητός εί».

Έρωτι ενούμενος, τρισαυγούς θεότητος, τώ φέγγει Γρηγόριε, τοίς πάσιν ως έσοπτρον, εκστίλβων απαστράπτεις, τού φωτός αντανακλάσεις.

Θησαυρόν τούς λόγους σου, πατρικώς κατέλιπες, ηθών ψυχής κάθαρσι, καί γνώσεως πλήρωσιν, τοίς πίστει μελωδούσιν, ο Θεός ευλογητός εί.

Πρώτον νούν καί αίτιον, Πατέρα κατήγγειλας, Λόγου μέν Γεννήτορα, ομού Προβολέα τε, τού Πνεύματος Τριάδα, μελωδών. Ευλογητός εί.

Θεοτοκίον

Μίαν μέν υπόστασιν, εν δυσί ταίς φύσεσι, Πανάμωμε τέτοκας, Θεόν σωματούμενον, ώ πάντες μελωδούμεν. Ο Θεός ευλογητός εί.

Τού Οσίου

Σέ νοητήν, Θεοτόκε κάμινον

Η αψευδής, τοίς πιστοίς πεπλήρωται, επαγγελία προφανώς, ο γάρ θείος Δομετιανός, χάριτος ηξίωται, λύειν τά νοσήματα, καί απελαύνειν δαιμόνια, τόν αινετόν καταγγέλλων Θεόν καί υπερένδοξον.

Επί τής γής, μεθ' ημών γενόμενος, καί σαρκικώς αναστραφείς, ιμεταδέδωκε τοίς αυτώ, κατακολουθήσασι, καί τοίς αγαπήσασι, θαυματουργίας χαρίσματα, ο αινετός τών Πατέρων, Θεός καί υπερένδοξος.

Τής δυσσεβούς, καθείλεν αιρέσεως, ο θείος Δομετιανός, τού Σεβήρου τάς διδαχάς, καί τήν απαράτρωτον, Πίστιν τήν Ορθόδοξον, θεοπρεπώς υπεσήμανε, τον αινετόν καταγγέλλων, Θεόν καί υπερένδοξον.

Θεοτοκίον

Τής πατρικής, ουκ απέστη φύσεως, ο θείος Λόγος σαρκωθείς, εκ Παρθένου, καί γάρ αυτήν, ακριβώς τετήρηκε, μένουσαν αμείωτον, εν τώ σαρκούσθαι, καί δέχεται, τήν εκ Πατρός μαρτυρίαν, Χριστός ο υπερένδοξος.

Τού Ιεράρχου

Ωδή η'

«Σοί τώ παντουργώ, εν τή καμίνω Παίδες, παγκόσμιον πλέξαντες, χορείαν έμελπον. Πάντα τά έργα, τόν Κύριον υμνείτε, καί υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας».

Όλην τήν αυγήν, τού Παρακλήτου μάκαρ, εδέξω φοιτήσασαν, κραυγάζων Όσιε. Πάντα τά έργα, τόν Κύριον υμνείτε, καί υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας.

Βρύουσιν ημίν, κατά τον θείον λόγον, Χριστού εκ κοιλίας σου, ποταμοί γνώσεως, όντως πηγήν γάρ, αέναον η χάρις, έδειξε τώ κόσμω, σέ Πάτερ εις αιώνας.

Ω τής θαυμαστής, αδελφικής δυάδος, σαρκί τε ομαίμονος, τά θεία σύμφρονος! ταύτην τιμώντες, Bασίλειον ενδίκως, άμα Γρηγορίω, τιμώμεν εις αιώνας.

Θεοτοκίον

Σέ τήν υπέρ νούν, θεανδρικώς τόν Λόγον, Παρθένε κυήσασαν, καί παρθενεύουσαν, πάντα τά έργα, αξίως ευλογούμεν, καί υπερυψούμεν, εις πάντας τούς αιώνας.

Τού Οσίου

Εν καμίνω Παίδες Ισραήλ

Υπερέβης άπαντα θεσμόν, τής φύσεως ανθρώπων, Θεώ δέ προσεπελάσθης, θεορρήμον εφετών, ακροτάτω μέλπων αυτώ. Ευλογείτε πάντα τά έργα Κυρίου, τόν Κύριον υμνείτε, καί υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας.

Επακούσας θείων εντολών, εσκόρπισας αφθόνως, τόν πλούτον τοίς δεομένοις, ευπειθείας λογισμώ, βοών Αξιάγαστε. Ευλογείτε πάντα τά έργα Κυρίου, τόν Κύριον υμνείτε, καί υπερυψούτε, είς πάντας τούς αιώνας.

Ιαμάτων Δομετιανέ, ανελλιπής εγένου, βλυστάνουσα πόμα κρήνη, καί χειμάρρους τής τρυφής, ποταμός ειρήνης τε τοίς βοώσι, Πάντα τά έργα Κυρίου, τόν Κύριον υμνείτε, καί υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας.

Θεοτοκίον

Εν καμίνω σε συμβολικώς, προέγραψαν οι Παίδες, Παρθένε, καί εν τή βάτω προετύπωσε Μωσής, Ησαίας ειδέ τε τεξομένην, βρέφος ανάνδρως, τόν Κύριον τής δόξης, όν υπερυψούμεν, εις πάντας τούς αιώνας.

Ο Ειρμός

«Εν καμίνω Παίδες, Ισραήλ, ως εν χωνευτηρίω, τώ κάλλει τής ευσεβείας, καθαρώτερον χρυσού, απέστιλβον λέγοντες. Ευλογείτε πάντα τά έργα Κυρίου, τόν Κύριον υμνείτε, καί υπερυψούτε, εις πάντας τούς αιώνας».

Τού Ιεράρχου

Ωδή θ'

«Ησαία χόρευε, η Παρθένος έσχεν εν γαστρί, καί έτεκεν υιόν τόν Εμμανουήλ, Θεόν τε καί άνθρωπον, Ανατολή όνομα αυτώ, όν μεγαλύνοντες, τήν Παρθένον μακαρίζομεν».

Τών κατορθωμάτων τε, καί τών λόγων, σού τάς αστραπάς, Γρηγόριε ευφημείν, νούς αδυνατών, σαφώς ο ημέτερος ομολογεί, ήτταν ευκλεή, σού καταγγέλλει δέ, υπέρ δύναμιν τόν έπαινον.

Μυστιπόλων άριστε, τή Τριάδι, νύν παρεστηκώς, σύν Αποστόλων χορώ, καί τών Προφητών, Μαρτύρων Δικαίων τε, Πατριαρχών, μέμνησο ημών, τών ανυμνούντων σου, τό μνημόσυνον Γρηγόριε.

Εποπτεύεις άνωθεν, προασπίζων, νύν Αρχιερεύ, τής Εκκλησίας Χριστού, νίκας τώ πιστώ, δωρούμενος Άνακτι, καί δουλικόν, σύντριψον ζυγόν, σους σώζων πρόσφυγας, ταίς πρεσβείαις σου Γρηγόριε.

Θεοτοκίον

Ως τεκούσα Πάναγνε, τών κτισμάτων, τόν Δημιουργόν, κατά παντός γεννητού, φέρεις τήν αρχήν, ασύγκριτον έχουσα, υπεροχήν, καί υπερφυή, όθεν τόν Τόκον σου, προσκυνούντές σε δοξάζομεν.

Τού Οσίου

Τύπον τής Αγνής

Έστης Πάτερ τής εφέσεως, τών ορεκτών κρατήσας τό τελειότατον, καί εδέξαντο, Πατριαρχών σε σκηνώματα, καί Δικαίων Οσίων τά τάγματα, μεθ' ών καθικετεύοις, υπέρ ημών τόν Παντοκράτορα,

Έσχεν ώσπερ χρήμα τίμιον, η σή Πατρίς τό σώμά σου τό πολύαθλον, κατακρύψασα, τοίς εαυτής κόλποις Ένδοξε, μητρικοίς ορμωμένη κινήμασι, σού γάρ επαπολαύειν, τούς αλλοτρίους ουκ ηνέσχετο.

Ίθι βοηθός γενέσθαι μοι, εν πειρασμοίς τού βίου καί περιστάσεσι, καί κατεύνασον, τόν εγειρόμενον κλύδωνα, κατ' εμού τών παθών καί γαλήνιον, όρμισον πρός λιμένα, τή αύρα Πάτερ τής πρεσβείας σου.

Θεοτοκίον

Έστη μέχρι σού ο θάνατος, τού καθ' ημάς γενέσθαι, διά τό σώσαι ημάς υπερούσιε, Υιέ Θεού ευδοκήσαντος, εξ ανάνδρου Μητρός καί τοίς ύδασιν, ημάς αναχωνεύσαι, πυρί τώ θείω τού Βαπτίσματος.

Ο Ειρμός

«Τύπον τής αγνής λοχείας σου, πυρπολουμένη βάτος, έδειξεν άφλεκτος, καί νύν καθ' ημών, τών πειρασμών αγριαίνουσαν, κατασβέσαι αιτούμεν τήν κάμινον, ίνα σε Θεοτόκε, ακαταπαύστως μεγαλύνωμεν».

Εξαποστειλάριον

Επεσκέψατο ημάς

Τόν ποιμένα τόν καλόν, Γρηγόριον τόν πάνσοφον, τών Νυσσαέων Πρόεδρον, τού Βασιλείου τού σοφού, ομότροπον ομαίμονα, εν φδαίς τε καί ύμνοις, τιμήσωμεν άπαντες.

Καί τής Εορτής

Επεφάνη ο Σωτήρ, η χάρις η αλήθεια, εν ρείθροις τού Ιορδάνου, καί τούς εν σκότει καί σκιά, καθεύδοντας εφώτισε, καί γάρ ήλθεν εφάνη, τό φώς τό απρόσιτον.

Εις τόν Στίχον Στιχηρά Προσόμοια.

Ήχος β' Οίκος τού Εφραθά

Νύν ξένην ο Σωτήρ βροτοίς δωρείται ρύψιν, χωρίς αναχωνεύων, πυρός καί αναπλάττων, ψυχάς δίχα συντρίψεως.

Στίχ. Η θάλασσα είδε καί έφυγεν, ο Ιορδάνης εστάφη εις οπίσω,

Ύδωρ θείας ζωής, πηγών εκ σωτηρίων, λαοί μετ' ευφροσύνης, αντλήσατε προθύμως ψυχών εις απολύτρωσιν.

Στίχ. Τί σοί εστι θάλασσα, ότι έφυγες; καί σοί Ιοράνη ότι ανεχώρησας εις τά οπίσω;

Ήλθεν ο φωτισμός, η χάρις επεφάνη, η λύτρωσις επέστη, ο κόσμος εφωτίσθη, λαοί χαράς εμπλήσθητε.

Δόξα...

Ήχος α' Ανατολίου

Ο τής ορθής πίστεως γενναίος αγωνιστής, ο συγκακοπαθήσας ως καλός στρατιώτης Χριστού τού Θεού, καί τώ στρατολογήσαντι αρέσας, αγωνίζου καί νύν υπέρ τής Εκκλησίας, τόν καλόν αγώνα, διατηρών αυτής, τών σών δογμάτων ασάλευτον, τήν κρηπίδα Γρηγόριε.

Καί νύν... ο αυτός

Σύ εν Ιορδάνη βαπτισθείς, ο Σωτήρ ημών, τά ρείθρα ηγίασας, τή παλάμη τού δούλου χειροθετούμενος, καί τά πάθη τού κόσμου ιώμενος. Μέγα τό μυστήριον τής επιφανείας σου! φιλάνθρωπε Κύριε, δόξα σοι.

Η λοιπή Ακολουθία τού Όρθρου, ως σύνηθες, καί Απόλυσις.